ornogabeak eta ornodunak

ANIMALIAK: ORNODUNAK ETA ORNOGABEAK


Animaliak (Ornodunak)


Ugalketa:

Animali primitiboenak ugalketa asexuala dute (gemazioz edo zatiketaz).



Ugalketa normalean sexuala izaten da: zelula arra (espermatozoidea) eta emea(obuloa) elkartuz (gametoak).



Espermatozoidea eta obuloa elkartzeari ernalkuntza deitzen zaio.



animali gutxi batzuk bi sexu organoak izatea (hermafroditak dira): anelidoak eta gasteropodoak.


Animaliak(Ornogabeak)



Barneko ardatz eskeletikoa ez duten animaliak dira, hau da, hezurrik ez dutenak.





Knidarioak: itsas anialiak dira, koralak eta marmokak adibidez. Marmokak, ozeanoan bizi dira. Gelatina-poltsa handien modukoaka dira eta aho bat dute. Garroak ere dituzte, batzuk oso luzeak, ziztatutakoan azkura eragiten dutenak, ezten pozointsu oso txikiak batituzte animaliak ahiztatzeko.



Harrak: gorputz laua dute, biguna luzea eta ez dute hankarik.



Moluskoak: gorputz biguina dute, baina askok oskol batez babesturik dute.Ugalketa sexuala dute.



- gasteropodoak: baraskiloak, bareak, ...



- bibalboak: txirlak, muskuiluak,...



- zefalopodoak: olagarroak, txibiak,...



Artropodoak: gorputza segmentatua dute eta kanpoko eskeletoa dute.Ugalketa sexuala dute eta garapen aldean metamorfosia jasatzen dute.



- Miriapodoak: ehunzangoak, tximeletak,...



- Krustazeoak: karramarroa, miserak, otarrainak,...



- Araknidoak: eskorpioak, armiarmak,...



- Intsektuak: 3 hanka pare dituzte: erleak, matxinsaltoak, txingurriak,...Ikusi bideoa



Ekinodermatuak: bururik ez duten itsas animaliak dira. Ugalketa sexuala dute. Birsorkuntza gaitasun handia dute: itsas izar bat erditik ebakitzen bada, zati bakoitzak izar berria osatuko du.







Ornodunak



Kordatu guztiek bizkarrezurra dute. 5 erreinutan banatzen dira:



Arrainak: Ezkataz inguraturik daude. Zirkulazio sinplea dute (bihotzetik bira bakarra egiten duena). Obiparoak dira



Anfibioak: lurtarrak dira baina urari oso lotutak daude.Birika eta larruazal arnasketak dituzte. Zirkulazio osagabea dute (oxigenodun odola gebekoarekin nahasten da). Igela eta uhandreak.



Narrastiak: larruazal lodia dute. Arnasketa biriken bidez egiten dute. Odolaren tenperatura inguruarekin erregulatzen dute. 4 talde nagusi daude: dordokak, krokodiloak, muskerrak eta sugeak.



Hegaztiak: gehienak hegan egin dezakete lumei esker. Zirkulazio bikoitza eta betea dute. Eskeleto arina dute. Obiparoak dira.



Ugaztunak: larruazala ilez estalita dute. Umeek esnea edoskitzen dute. Bibiparoak dira (kumeak karenaren bitartez amaren barnean garatzen dira). Nerbio sistema oso konplexua da.